Στην τελική ευθεία μπαίνει το πρόγραμμα για την πρόληψη και αντιμετώπιση καρδιαγγειακών κινδύνων, με την έκδοση νέου ΦΕΚ για τους όρους και τη διαδικασία υλοποίησης. Τα καρδιαγγειακά, μετά τον καρκίνο του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου, ήταν το επόμενο πεδίο στο οποίο επικεντρώνει το εθνικό πρόγραμμα πρόληψης δημόσιας υγείας «Σπύρος Δοξιάδης». Αρχικά, είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει τον προηγούμενο Νοέμβριο-Δεκέμβριο. Ωστόσο, μετά από παρέμβαση των αρμόδιων επιστημόνων, δηλαδή της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας (ΕΚΕ) και άλλων φορέων, κρίθηκε ότι έπρεπε να επανεξεταστούν ορισμένα σημεία. Το νέο ΦΕΚ, το οποίο καταργεί το προηγούμενο του Νοεμβρίου 2024, προβλέπει τα εξής:
Δικαιούχοι της δράσης ορίζονται οι Ελληνίδες και Έλληνες πολίτες, καθώς και πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν νόμιμα στην ελληνική επικράτεια και πληρούν σωρευτικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
- είναι σε ηλικία από 30 έως και 70 ετών και
- φέρουν Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (Α.Μ.Κ.Α.).
Αποκλείονται από τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, όσοι πάσχουν, σύμφωνα με τεκμηριωμένη συνταγογράφηση της Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε., από τις παρακάτω καρδιαγγειακές καταστάσεις:
α) Στηθάγχη,
β) Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου,
γ) Υποτροπιάζον έμφραγμα του μυοκαρδίου,
δ) Άλλες οξείες ισχαιμικές καρδιοπάθειες,
ε) Χρόνια ισχαιμική καρδιοπάθεια,
στ) Υπερτασική καρδιοπάθεια με (συμφορητική) καρδιακή ανεπάρκεια,
ζ) Άλλες μορφές μυοκαρδιοπάθειας,
η) Αλκοολική μυοκαρδιοπάθεια,
θ) Μυοκαρδιοπάθεια σε μεταβολικά νοσήματα,
ι) Καρδιακή ανεπάρκεια,
ια) Επιπλοκές και ασαφείς περιγραφές καρδιοπάθειας,
ιβ) Αθηροσκλήρωση,
ιγ) Άλλες λειτουργικές διαταραχές μετά από καρδιακή χειρουργική επέμβαση,
ιδ) Πνευμονικό οίδημα και
ιε) Παρουσία αγγειακών εμφυτευμάτων και μοσχευμάτων (π.χ. stent, βαλβίδες) (Ζ.95).
Η οικονομική συμμετοχή των δικαιούχων στη δράση είναι μηδενική. Για τους δικαιούχους εκδίδεται αυτόματα μέσω του Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης, παραπεμπτικό με χρονική διάρκεια ισχύος τριών μηνών. Το παραπεμπτικό εκτελείται στους συμμετέχοντες στη δράση παρόχους υπηρεσιών υγείας.
Διαδικασία
Η υλοποίηση της δράσης περιλαμβάνει τα ακόλουθα στάδια:
α) Τη διενέργεια προληπτικών εργαστηριακών εξετάσεων,
β) την επίσκεψη του δικαιούχου σε προσωπικό ιατρό ή ιατρό ειδικότητας γενικής/οικογενειακής ιατρικής, παθολογίας ή καρδιολογίας, όπως αυτή καθορίζεται στο άρθρο 10, και
γ) τη διενέργεια καρδιολογικού ελέγχου παρουσίας ή απουσίας στεφανιαίας νόσου και ελέγχου ισχαιμίας.
Εξετάσεις προσυμπτωματικού ελέγχου
Οι προληπτικές εργαστηριακές εξετάσεις που καλύπτονται από τη δράση είναι οι ακόλουθες:
α) ολική χοληστερόλη (TCHOL),
β) χοληστερόλη των χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (LDL-C),
γ) χοληστερόλη των υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (HDL-C),
δ) τριγλυκερίδια (Tgs),
ε) Non-HDL-C,
στ) σάκχαρο αίματος – γλυκόζη (CL),
ζ) γενική αίματος και
η) προσδιορισμός λιποπρωτεϊνης α {LP (a).
Με την καταχώρηση των αποτελεσμάτων των εξετάσεων εκδίδεται αυτόματα μέσω του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, παραπεμπτικό ιατρικής εξέτασης, με χρονική διάρκεια ισχύος τριών μηνών, για την εκτίμηση καρδιαγγειακού κινδύνου από τον ιατρό. Στη συνέχεια, για όσους δικαιούχους χρήζουν περαιτέρω καρδιολογικής εκτίμησης, εκδίδεται νέο παραπεμπτικό καρδιολογικού ελέγχου παρουσίας ή απουσίας στεφανιαίας νόσου, με χρονική διάρκεια ισχύος τριών μηνών.
Η διενέργεια καρδιολογικού ελέγχου για την παρουσία ή απουσία στεφανιαίας νόσου περιλαμβάνει τις εξής ενέργειες:
α) λήψη καρδιολογικού ιστορικού,
β) καρδιολογική κλινική εξέταση
γ) ηλεκτροκαρδιογράφημα (εκτίμηση και ερμηνεία),
δ) μέτρηση αρτηριακής πίεσης και
ε) υπερηχοκαρδιολογική μελέτη πλήρης.
Μετά την εκτέλεση του παραπεμπτικού, οι ιατροί αξιολογώντας τα αποτελέσματα του εργαστηριακού και κλινικού ελέγχου, αποφαίνονται για την ανάγκη περαιτέρω ελέγχου ισχαιμίας. Εφόσον οι ιατροί κρίνουν ότι απαιτείται περαιτέρω έλεγχος ισχαιμίας, εκδίδεται αυτόματα παραπεμπτικό ελέγχου ισχαιμίας, είτε με δυναμική υπερηχοκαρδιογραφία (stress echocardiography) με χορήγηση παράγοντα αντίθεσης (υπερηχοκαρδιογραφία αντίθεσης – contrast echocardiography) είτε με σπινθηρογράφημα αιμάτωσης μυοκαρδίου (SPECT). Το παραπεμπτικό έχει χρονική διάρκεια ισχύος δύο μηνών.
Η συμβολή της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας
Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου την Πέμπτη (06/02/2025) εξέφρασε τις ευχαριστίες της στον υπουργό Υγείας, Άδωνι Γεωργιάδη, που άκουσε και δέχτηκε τις παρατηρήσεις της, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις στο πρόγραμμα.
Υπενθυμίζεται πως με την έκδοση του πρώτου ΦΕΚ, τον περασμένο Νοέμβριο, η Ένωση Ελευθεροεπαγγελματιών Καρδιολόγων Ελλάδος είχε διαμαρτυρηθεί έντονα, γιατί αποκλείονταν τα ιδιωτικά ιατρεία και εργαστήρια από τη δράση, καθώς προβλεπόταν πως η διερεύνηση πιθανής στεφανιαίας νόσου έπρεπε να γίνει μόνο σε πανεπιστημιακές δομές. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «είναι απορίας άξιον ποιος σκέφτηκε την συγκεκριμένη διάταξη. Αυτή όχι μόνο κατατάσσει τους ελευθεροεπαγγελματίες ιατρούς σε δεύτερη κατηγορία ιατρων, αλλά την ίδια στιγμή ταλαιπωρεί τους ασθενείς αφού σε περιοχές που δεν έχουν πανεπιστημιακές δομές θα υποχρεώνεται ένας ασθενής να πηγαίνει π.χ. από την Σπάρτη στην Πάτρα ή από την Ρόδο και στην Κρήτη για να κάνει μία εξέταση σε πανεπιστημιακή δομή, την οποία θα μπορούσε να κάνει στο διπλανό ιδιωτικό εργαστήριο η ιατρείο που μέχρι τώρα έκανε τις εξετάσεις του (…)Η συγκεκριμένη προσπάθεια για προληπτικές καρδιολογικές εξετάσεις έγινε χωρίς καμία ενημέρωση ή διαβούλευση όπως πληροφορηθήκαμε με την Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία αλλά ούτε με την Ένωση Ελευθεροεπαγγελματιών Καρδιολόγων Ελλάδος και την Ομάδα εργασίας Καρδιαγγειακών Πρωτοκόλλων Υπέρτασης και Υπερλιπιδαιμίας της οποίας ο Πρόεδρος τυγχάνει να είναι και παράλληλα συντονιστής».
Πλέον, μπορούν και οι ιδιώτες πάροχοι να συμμετάσχουν στη δράση. Με την παρέμβαση της ΕΚΕ, ορίστηκαν και οι ομάδες που αποκλείονται από τη δράση, έχουν δηλαδή ήδη διάγνωση. Επίσης, η ΕΚΕ ζήτησε να συμμετάσχει σε κοινή ομάδα με τον ΕΟΔΥ για τον συντονισμό των αποτελεσμάτων, όπως και στη διοικητική επιτροπή του προγράμματος. Τέλος, η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία δεσμεύθηκε πως θα συμβάλλει στην προώθηση του προγράμματος, αναλαμβάνοντας σχετικές πρωτοβουλίες.
Ο πρόεδρος της ΕΚΕ, Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ, Κωνσταντίνος Τούτουζας, σε δήλωσή του αναφέρει:
«O Πρόεδρος και το Δ.Σ. της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας χαιρετίζουν την κοινή Υπουργική Απόφαση που εκδόθηκε σε ΦΕΚ, στις 4 Φεβρουαρίου, που αφορά το Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης κατά των Καρδιαγγειακών Νοσημάτων και το οποίο διαμορφώθηκε στην τελική του μορφή μετά την παρέμβαση της ΕΚΕ και τη συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας σε μια σειρά κρίσιμων θεμάτων.
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα είναι η πρώτη αιτία θανάτου σε όλο τον κόσμο. Περίπου οι μισοί από τους άνδρες και το ένα τρίτο των γυναικών μέσης ηλικίας πεθαίνουν από κάποιο απ’ αυτά τα νοσήματα. Αρκετές φορές τα καρδιαγγειακά νοσήματα δεν έχουν προειδοποιητικά συμπτώματα και εμφανίζονται αιφνίδια. Χαρακτηριστικό είναι ότι, η πρώτη εμφάνιση της καρδιαγγειακής νόσου σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να έχει τη μορφή ενός εμφράγματος ή και ανακοπής.
Οι παράγοντες κινδύνου που μπορούμε να παρέμβουμε ώστε να ελαττώσουμε σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης ή θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα είναι το κάπνισμα, η ανθυγιεινή διατροφή, η ανεπαρκής σωματική δραστηριότητα, η υπέρταση, ο διαβήτης, η δυσλιπιδαιμία και η παχυσαρκία.
Όσο περισσότερους παράγοντες κινδύνου έχει κάποιος, τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά νοσήματα. Είναι σαφές, λοιπόν, ότι η σωστή και έγκαιρη αντιμετώπιση όλων των παραγόντων κινδύνου συμβάλλει σημαντικά στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Είναι πολύ σημαντικό οι πολίτες να συμμετάσχουν στο Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης κατά των Καρδιαγγειακών Νοσημάτων και να προστατέψουν την καρδιαγγειακή τους υγεία.
Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία θα συμβάλλει ενεργά, αναλαμβάνοντας συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση τόσο των ασθενών όσο και ευρύτερα του κοινωνικού συνόλου, ώστε οι πολίτες να πραγματοποιήσουν τις προβλεπόμενες προληπτικές καρδιολογικές εξετάσεις που θα συμβάλλουν αποφασιστικά στη μείωση της θνητότητας και νοσηρότητας».